Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Mẹ có một chế độ ăn lành mạnh và cân bằng rất quan trọng giai đoạn mang thai và cho con bú. Việc kết hợp bú sữa mẹ và bú sữa bình trong những tuần đầu đời của bé có thể làm giảm khả năng tiết sữa mẹ và ảnh hưởng đến việc cho bé bú sữa mẹ sau đó. Vui lòng tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc nhân viên y tế để đưa ra lựa chọn phù hợp về việc cho trẻ bú sữa và chế độ ăn uống.
Khả năng nhận thức não bộ và các chức năng cơ bắp của bé đang phát triển, cơ quan sinh dục cũng vậy. Sắt giữ vai trò thiết yếu xuyên suốt giai đoạn này nên giờ là lúc phải có đủ lượng chất sắt trong chế độ dinh dưỡng cân bằng, một nhu cầu lớn hơn bao giờ hết, để đảm bảo bé yêu tiếp tục phát triển.
Hình ảnh về sự phát triển của thai nhi vào tuần lễ thứ 20 của thai kỳ
Nửa chặng đường đã qua rồi. Đến tuần thứ 20 của thai kỳ, bé yêu đạt kích thước chiều dài đầu-mông 16cm, cân nặng trên dưới 300g (10½ oz)1. Nhịp tim lúc này mạnh hơn nên rất dễ cảm nhận được.
Bé gái sẽ phát triển tử cung. Buồng trứng bắt đầu xuất hiện các nang trứng sơ khai. Với bé trai, hai tinh hoàn bắt đầu rút vào trong1. Nếu mẹ đi siêu âm vào tuần thai này, bác sĩ siêu âm có thể đã xác định được giới tính của bé, dù rằng một số bệnh viện có chính sách cấm tiết lộ thông tin này.2
Dù số lượng tế bào thần kinh bắt đầu tăng chậm lại, ngày càng có nhiều liên kết phức tạp bắt đầu hình thành trong cơ thể. Thật ra lúc này hệ thần kinh và cơ đã phát triển đủ để bé có thể thoải mái cựa quậy rồi3.
Sắt là một trong các dưỡng chất thiết yếu trong chế độ dinh dưỡng lành mạnh của sản phụ. Các tế bào máu cần có sắt để chuyên chở dưỡng khí cho khắp cơ thể, và cho cả thai nhi. Bé yêu cần được cung cấp đủ sắt để phát triển nhận thức não bộ ổn định.
Mẹ sẽ cần đi khám thai định kỳ để sớm phát hiện bệnh thiếu máu anemia (một bệnh lý do thiếu sắt gây ra)6. Bác sĩ sẽ kiểm tra lượng hê-mô-glô-bin (haemoglobin) và tế bào hồng cầu của mẹ. Lúc mang thai, nhiều chị em có lượng hê-mô-glô-bin thấp, nhưng chỉ khi chỉ số này quá thấp bác sĩ mới kê toa cho mẹ uống thuốc bổ để nạp thêm sắt7.
Hàm lượng chất sắt khuyến nghị cần nạp mỗi ngày (RNI) cho đa số phụ nữ - bất kể có đang mang thai hay không là 14,8mg8. Tiêu thụ các thực phẩm giàu chất sắt sẽ giúp mẹ duy trì lượng dưỡng chất cần thiết này.
Suốt thai kỳ, chuyện ăn gì uống gì là chuyện đặc biệt quan trọng. Điều này đặc biệt đúng với chất sắt, vì một số loại thực phẩm có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ sắt.
Vitamin C tăng cường hấp thụ sắt, còn can-xi lại ức chế hoạt động này. Hợp chất phenolic trong trà và cà phê hay chất phytate có trong ngũ cốc nguyên cám và các loại đậu cũng vậy. Vì lý do này, mẹ nên uống một ly nước ép hoặc dùng một miếng trái cây giàu vitamin C trong khi hoặc sau khi ăn các món giàu chất sắt9.
1. Murkoff H, Mazel S. What to Expect When You’re Expecting. 4th ed. London: Simon & Schuster Ltd, 2009.
2. Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh. Siêu âm trong thai kỳ Online]. 2013. Tham khảo tại: www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/pages/ultrasound-anomaly-baby-scans-pregnant.aspx [Truy cập 7/2014]
3. Deans A. Cẩm nang mang thai mới của bạn, Hướng dẫn của chuyên gia về mang thai và làm cha mẹ. 4th ed. London: Carroll & Brown Publishers Limited, 2013.
4. Liên minh Châu Âu. Quy định của Ủy ban (EU) Số 432/2012 ngày 16 tháng 5 2012 về việc thiết lập danh sách các cam kết về sức khỏe nhờ vào thực phẩm, ngoài những vấn đề liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh; sức khỏe và sự phát triển của trẻ em OJ L 136 2012;1-40.
5. European Union.Quy định của Ủy ban (EU) Số 432/2012 ngày 16 tháng 5 2012 về Việc ủy quyền và từ chối ủy quyền các cam kết về sức khoẻ nhờ vào thực phẩm và có liên quan đến khả năng giảm nguy cơ mắc bệnh và sự phát triển và sức khoẻ của trẻ. OJ L 279 2010;13-7.
6. National Institute for Health and Care Excellence. Chăm sóc tiền sản CG62. London: National Institute for Health and Care Excellence, 2008.
7. Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh. Vitamins và các dưỡng chất trong thời kỳ mang thai [Online]. 2013. Tham khảo tại: www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/pages/vitamins-minerals-supplements-pregnant.aspx [Truy cập 7/2014]
8. Sở Y Tế. Báo cáo về chủ đề Y tế và Sức khỏe 41. Giá trị tham chiếu chế độ ăn uống cho năng lượng thực phẩm và chất dinh dưỡng cho Vương quốc Anh. TSO: London, 1991.
9. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh. Sắt và tình trạng thiếu sắt [Online]. 2011. Tham khảo tại: www.cdc.gov/nutrition/everyone/basics/vitamins/iron.html [Truy cập 6/2014]
Chúng tôi luôn sẵn sàng để tư vấn và giải đáp những thắc mắc của mẹ về vấn đề chăm sóc và dinh dưỡng cho bé.